ASLINDA NERELİYİZ?
Coğrafyaları doğa, şehirleri ise insan yapar.
Şöyle de ifade edebiliriz: Coğrafya ve doğa birbirini oluşturur,
şehirler ve insanlar birbirlerini inşa eder.
Lise bitene kadar Adana ve Mersin’in dışına çıkmamıştım. Kocaman dünya bu iki şehirden oluşuyordu.
Sonra ön kayıt için ilk kez Eskişehir’e gittim. Yalnız ve şehrin yabancısı… Üstelik çoğunluğu tren yolculuğu… O zaman ezberlemiştim Orhan Veli’yi:
“Garibim; / Ne bir güzel var avutacak gönlümü, / Bu şehirde, / Ne de bir tanıdık çehre;
Bir tren sesi duymaya göreyim, / İki gözüm / İki çeşme…”
Her yer ve her şey yabancı, yüzler, bakışlar, kaldırım ağaçları, kanal, yıkık duvarlar, gelip geçen araçlar, Binaların renkleri…
Ağaçtan düşmüşçesine çarpılmıştım. O sırada Orhan Gencebay’ın yüksek sesle çalan bir şarkısını duydum; “Ne sevenim var ne soranım / Öyle yalnızım ki…”
Orhan Gencebay’ın şarkılarını ve tarzını hiç sevmem. Özellikle de dinlemem. Fakat o tanıdık şarkı, bende “Tren Sesi” etkisi yaptı. O yıllar plakçılar popüler şarkıları yüksek sesle dinletirlerdi. Sese doğru yürüdüm, plakçının önündeki ağaca sırtımı dayadım.
İşte orası benim memleketimdi…
Orası yaşadığım şehirden benimle gelmiş olan bir parçaydı.
O parça yüreğimde, hiç bilmediğim şehrin ortasında bana eşlik ve arkadaşlık etmekteydi.
NERELİYİZ?
Biz nereliyiz?
Coğrafyaları doğa, şehirleri ise insan yapar.
Şöyle de ifade edebiliriz: Coğrafya ve doğa birbirini oluşturur, şehirler ve insanlar birbirlerini inşa eder.
Bu karşılıklı bir etkileşimdir.
Adana’yı Adana yapan sadece Adana doğumlular olması mümkün müdür?
Mısırlı İbrahim Paşa Adanalı mıdır? Ancak Adana’da yaşayan insanların bereket duasında bile yerini almıştır. Bugün yediğimiz maydonozda bile onun Adana’ya getirdiği sulama kanallarının etkisi ve minneti vardır. Mısır doğumlu diye onu red mi edeceğiz.
Ruhi Su, kişiliği Adana’da oluşmuş uluslararası bir değerimizdir. O ne kadar Vanlılar’ın onurlu bir hemşerisi ise bizimde o kadar değerli ve gurur duyduğumuz bir hemşerimizdir. Van’da doğmuştur, ancak Adana coğrafyasının kültürüyle inşa olmuştur.
Ziya Paşa’yı Adanalı biliriz, itirazı olan var mı? Mezarı bile şehrimizin en nadide yerindedir. Ama Ziya Paşa İstanbul doğumludur. Ne yapacağız? Ret mi edeceğiz, bağrımıza mı basacağız.
Bugün Adana’da doğup da yaşamında bir kez olsun Adana’ya gelmemiş insan Adanalı mıdır?
İnsan kalbi ve ruhu ile bütünleştiği şehirlidir.
Doğum yeri bilgisi istatistiki bir veriden öteye gidemez.
Adanalı değerli bir mimar Prof. Gözde Ramazanoğlu ile sohbet ederken böyle bir konu açılmıştı. Şunu söyledi: “İnsan sabah uyandığında ekmeği hangi fırından alıyorsa oralıdır” dedi. Bu tanımı çok benimsemiştim. Halen de benimsiyorum.
İnsan, bütün benliği ile kendini hissettiği memleketin hemşerisidir.
Adana Ansiklopedisinin bu bakış açısıyla hemşerilerimizi belirlemesini umuyorum.
Not: Yabancılık nedir? Yabancılardan tedirginlik duymamızın nedenleri? Biri bize yabancı ise biz de ona yabancı değil miyiz? Gibi konular ve yabancı olmanın kültürel kökenleri nelerdir, yaşadığımız yer kaderimizi belirlerken, biz de yaşadığımız yeri belirler miyiz? vs gibi konulara girmiyorum.
Yorumlarınızı görüp gerekirse bunlar hakkında naçizane fikrimizi de paylaşırız.
YORUMLAR