OKUL VE ÇEVRE BİLİNCİ
[İlk yayın tarihi 2020. Güncellenmiş makâle]
“Ağaç Yaşken Eğilir – Aslan Yatağından Belli Olur”
Giriş
Çevre duyarlılığının küçük yaşlarda kazanılması gerektiği herkesin malumudur. Ancak bunun hayatın içinden örneklerle ne kadar hayati olduğu çoğu zaman gözden kaçar. Bu konuda yaşadığım küçük bir hadise, meselenin özünü net biçimde ortaya koymuştur.
Bir gün balkonda otururken elimdeki küçük bir kâğıt parçasını dalgınlıkla aşağıya attım. O sırada henüz 5 yaşında olan oğlum bana dönerek, “Baba? Hani biz çevreciydik? Hani etrafı kirletmiyorduk?” diye sordu. Büyük bir mahcubiyet duydum, özür diledim. O ise büyüklük gösterip, “Neyse baba üzülme, ben sabah alır çöp kutusuna atarım” dedi. Ertesi sabah da sadece o kâğıdı değil, etraftaki çöpleri de toplayarak bana haber verdi.
Bu küçük olay gösteriyor ki, çevre bilinci erken yaşlarda kazanılıyor, büyüklerin telkininden çok çocukların davranışları kalıcı oluyor.
Çevre Bilincinin Kazandırılması
Çocuklar, ilkokul ve hatta okul öncesi dönemde çevreye karşı duyarlılığı hissetmeli.
Büyükler çoğu zaman ancak baskı ve ceza ile disiplin altına alınabilir; oysa küçük yaşta kazanılan alışkanlıklar doğal ve kalıcıdır.
Okullarda bu bilinç bir program dâhilinde, seferberlik anlayışıyla kazandırılmalıdır.
Uygulanabilecek Yöntemler
1. Okul Ortamı
Öğrencilere, okul bahçesine atılan her çöpün sorumluluğu olduğu hissettirilmeli.
Çöp atmanın yalnızca yasak değil, ayıp bir davranış olduğu bilinci yerleştirilmeli.
2. Teknoloji Kullanımı
Her sınıf öğretmeni, çevre bilinci eğitiminde teknolojiden yararlanmalı.
Velilerle düzenli iletişim için WhatsApp, çevrim içi anketler ve mobil uygulamalar kullanılabilir.
3. Veli Katılımı
Velilere günlük kısa sorular sorulabilir. Örneğin:
Günlük Takip Soruları ve Amaç
Kahvaltı yaptı mı?;
Düzenli yaşam alışkanlığı
Düzenli yaşam alışkanlığı
Odası düzenli mi?;
Sorumluluk bilinci
Sorumluluk bilinci
Evde çevreye duyarlı mı?;
Aile içi çevre farkındalığı
Aile içi çevre farkındalığı
Yatağını topluyor mu?
Kendi düzeninden sorumluluk
Kendi düzeninden sorumluluk
Çöpleri ayrıştırıyor mu?
Geri dönüşüm bilinci
Geri dönüşüm bilinci
Lavaboya yağ dökülmesine tepki gösteriyor mu?
Çevre kirliliğini önleme
Çevre kirliliğini önleme
Bitki ve hayvanlara ilgili mi?
Doğa sevgisi
Doğa sevgisi
Burada önemli olan nokta: Bu anketler baskı aracı değil, bilinçlendirme vesilesi olmalıdır.
Bu yaklaşım sayesinde:
- Öğrenci çevreye duyarlı bir yaşam biçimi kazanır.
- Aile de sürece katıldığı için toplumsal etki artar.
- Çevre bilinci sadece okulda değil, hayatın her alanında karşılık bulur.
Ne demiş ecdat?
“Ağaç yaşken eğilir.”
“Aslan yatağından belli olur.”
Ramazan YÜKSEL / 2020
Büyük Saat Gazetesi
YORUMLAR