KABRİN BAŞINDA ÖLÜYE TELKİN(4)
لقنوا موتاكم لا اله الا الله
Ölülerinize "lê ilahe illallah" kelimesini telkin edin.
Daha önce geçen bu mübarek hadiste ölülerinize tabirini İslam uleması mecaz manasıyla almış ve ölmek üzere olan hastalarınıza manasını vermişlerdir, bu anlayışın dayanağı ölülerin dirileri duyamayacaklarını ifade eden naslar ile, Hz. Peygamber ve ashabının tatbikatıdır. Rasulullah Efendimiz ve ashab bahse mevzu telkini, son demlerini yaşayan hastalara yapmışlardır.
من كان اخر كلامه لا اله الا الله دخل الجنة
Kimin son sözü ile ilahe illallah olursa cennete girer hadisi bunu destekliyor.
Bazıları da yukarıdaki hadisi şerif'te geçen "ölülerinize"tabirini hakiki manasıyla almış ve ölümü tamamlanmış, hayatla ilgisi kalmamış olanlarınıza telkin edin manasını vermişlerdir, mecaz manasıyla alındığında ancak ölmek üzere olan hastalarınıza manasına da şamil olur demişlerdir.
Kişiyi kabre koyduktan sonra telkini yapılır diyenler, ölümden sonra ölüye kabri başında telkin okumayı, hem bu hadisi şerife, hem de daha başka hadisi şeriflere dayandırıyorlar. Hatta "Hatırlat şüphesiz ki hatırlatmak ve öğüt vermek müminlere fayda verir" mealindeki ayeti kerimeye de dayandıranlar vardır.
Şafiiler, defineden sonra telkinin müstehap olduğunu söylüyorlar. Hanbeliler de aynı görüşteler. Bu görüşte olanlar ikinci nesil olan tabiilerden şu cümleleri naklediyorlar; Kabrin başında ölüye "Ey filan! Lâ ilâhe illallah de, eşhedü ellâiâlahe illallah de, ey filan! Rabbim Allah dinim İslam Peygamberim Muhammed Aleyhisselam de.
Askalani, Telhîs 2/134
Ashab-ı kiramdan Ebu Ümame şöyle demiştir: Ben öldüğümde ölünce Rasulullah efendimizin ölülerimize nasıl davranmamızı emrettiyse bana da aynı davranın. üzerimi kapatınca biriniz başımın ucunda kalksın, sonra Ey filan, bayanın oğlu filan kişi desin, o anda doğrulurum, sonra aynı şekilde nida edince kabirdeki der ki: Allah rahmet eylesin sana buyur yol göster ama siz bunu bilemezsiniz ve telkin duasını okur.
Mecma'uzzevâid, 3/34
Resulullah Efendimiz, defnettiğiniz kardeşiniz için Allah'tan sebat isteyin çünkü o şu anda münker nekir melekleri tarafından sorguya tabi tutuluyor buyurmuştur.
Ebu Davud, 3/550
Şafiiler Hanbeliler, İbnu Salah, İmam-ı Nevevi ve benzeri alimler de telkini müstehap görmüşlerdir.
Yüce Allah bizleri ve bütün müminleri ilmi ile âmil, selefi salihine saygılı, gönül ehli alimlerin izinden ve yolundan ayırmasın. Amin.
Ahmet ÖZKAN
Emekli Müftü
28/08/2025
YORUMLAR