Ateşkes Yapıldı Hedef bitti mi? Bundan Sonra Neler Yapılmalı?
Ateşkes Yapıldı Hedef bitti mi?
Gazze'de ateşkes ilanı bir rahatlama getirdi ancak korku, öfke, merak ve belirsizlik bitmedi. Ateşkesi korumak, sivilleri ve aktivistleri güvence altına almak, insani yardımın sürekliliğini sağlamak ve yeni geri dönüşüm, iyileştirme ana ve ara hedefler koymak gerekiyor. Bunun için uluslararası düzeyde bir deklarasyon ve sürekliliği olan bir platform (Filotilla benzeri ama hukuki ve diplomatik bir yapı) kurulmalı.
Ateşkes, silahların susması demek; ancak yara kapanmadığı, altyapı, yaşam kaynakları ve güvenlik boşlukları olduğu sürece; ateşkes “son” değil, yeni bir sürecin başlangıcıdır. Ajansların geçtiği haberlerde, ateşkesin yürürlüğe girdiğini, ama ihlallerin ve insani darboğazın sürdüğünü gösteriyor.
Mevcut durumdan çıkan ana ihtiyaçlar
1. Ateşkesi izleme & korunma:
Ateşkesin tekrar bozulmasını engelleyecek bağımsız, şeffaf bir izleme mekanizması. (Saha raporları ihlallerin sürdüğünü gösteriyor.)
2. Sürekli insani erişim:
Rafah gibi sınır kapılarının güvenli, düzenli ve hızlı açılması; tır konvoylarının korunması.
3. Aktivistlerin, insan hakları savunucularının, uluslararası basın mensuplarının korunması:
Flotilla gibi eylemlerde yer alan sivil aktivistlerin güvenliği ve hukuki statüsünün garanti altına alınması gerektiği BM ve insan hakları organlarının vurguları var.
4. Adım adım iyileştirme hedefleri:
Kısa, orta ve uzun vadeli somut hedefler (ör. insani koridor, altyapı onarım programı, esir/ceset iadesi süreçleri, adalet ve hesap verebilirlik mekanizmaları).
Ateşkes sonrası yol haritası
Ateşkes İzleme ve Şeffaflık Ofisi
Bağımsız uzmanlardan (uluslararası hukuk, insani yardım, tıp, mühendislik) oluşan bir ofis.
Günlük/haftalık ihlal raporları yayımlar; raporları uluslararası kuruluşlara ve basın açıklamasıyla bilgilendirme yapar.
İnsani Koridor ve Rafah Güvencesi Hattı
Rafah’ın kontrolü ve tır geçişlerinin denetlenmesi için uluslararası gözlemci gücü.
Tırların güvenli geçişi, depo ve dağıtım hatlarının korunması.“Sumud Filotilla” sürekli destek platformu
Flotilla eylemlerinin enerjisini, hukuki çerçeve ve diplomatik bağlarla birleştiren uluslararası platform.
Amaç:
insani yardımın deniz/karayoluyla ulaştırılmasını koordine etmek, aktivistlerin güvenliğini belgelemek, uluslararası deklarasyon ve baskı oluşturmaktır. (Flotilla harekâtları zaten dikkat çekici bir model sunuyor; bunu hukuki ve diplomatik araçlarla desteklemek gerekiyor.)
Koruma ve Hukuki Güvence Mekanizması
Aktivistlere acil hukuki yardım, tıbbi güvence, sahada güvenlik protokolleri sağlanmalı.Uluslararası deklarasyon (devletler/NGO’lar/insan hakları ağları tarafından imzalanacak) “Ateşkesin korunması ve aktivistlerin güvenliğinin temini” maddeleri içerir.
Somut ara hedefler (0–6 ay / 6–18 ay / 18+ ay)
0–6 ay: Ateşkes izleme ofisi kurulsun; Rafah’da denetim başlasın; acil insani yardım hacmi artırılsın. Platform 10 yıl görev yapsın.
6–18 ay: Altyapı onarım programları başlasın; geri dönüş ve barınma planları uygulanmaya başlansın.
18+ ay: Siyasi ve adalet mekanizmaları için uluslararası süreçler ilerlesin; kalıcı barış için diplomasi yoğunlaşsın.
Neden uluslararası deklarasyon ve “filotilla-benzeri” platform?
Flotilla eylemleri medya ve kamuoyunun dikkatini çekiyor; ancak tek başına eylem sürdürme güvencesi sunmuyor. Bu enerjiyi hukuki, diplomatik ve lojistik çerçeveye bağlamak ateşkesin korunmasına yardımcı olur.
Uluslararası deklarasyon, devletleri ve büyük kurumları sorumluluk altına alır; ihlal raporlarıyla birlikte uygulanabilir yaptırımlar/davranış normları önerir
Aktivistler ve “barışı önceleyenler” için pratik adımlar
Güvenlik protokolü oluşturun: iletişim, tıbbi acil durum, kamerayla belgeleme, hukuki destek hattı.
Ağ kurun: Yerel ve uluslararası NGO’lar, insan hakları kuruluşları, barış jüri ve bağımsız gazetecilerle koordinasyon.
Hedefleri bölün: “Koruma”, “insani erişim”, “altyapı”, “hesap verebilirlik” gibi kısa vadeli somut hedefler belirleyin.
Hukuki/diplomatik talep paketleri hazırlayın: Hükümetlere ve uluslararası kuruluşlara sunulacak somut talepler (ör. ateşkesi izleme heyeti kurulması, Rafah denetimi).
Halkı bilgilendirme kampanyaları: Basit, duygusal ama doğrulanmış bilgilerle kamuoyu desteği canlı tutulmalı.
Ateşkes, hedeflerin bittiği değil yeniden şekillenmesi gereken bir an. Barışı korumak, sadece silahların susmasını beklemek değildir; koruyacak mekanizmalar kurmak, insanların hayatını onarmak ve yeniden yapılacak hataları engelleyecek uluslararası yükümlülükler koymaktır.
Flotilla ruhunu (insani dayanışma ve dikkat çekme) alıp, onu hukuki-diplomatik bir çerçeveyle birleştirmek güçlü bir yol olabilir. Bu fikirler bugün tartışılmalı, taleplere dönüşmeli ve uygulama planlarına bağlanmalıdır. Sonuçta barış korunmazsa, tekrar çatışma riski hep canlı kalır